Donduran (Beyler) Kalesi, Yenipazar’ın Donduran Mahallesi’nin güneyinde, Menderes Ovası’na hâkim yüksek bir tepede bulunmaktadır. Moloz taş, tuğla ve mermer malzemeden yapılan kule, üç kattan oluşmaktadır. Ne zaman ve kim tarafından inşa edildiğine ilişkin kaynaklarda kesin bir bilgi yer almasa da yaklaşık iki yüz elli yıllık bir yapı olduğu tahmin edilmektedir.
Birbirine bitişik iki kare bloktan oluşan kuleden biri diğerine göre daha küçük ebatlarda inşa edilmiştir. Ahşap kat döşemeleri yanan Donduran Kulesi’nin ikinci kat doğu yüzeyinde üçgen alınlıklı bir ocak bulunmaktadır. Teras katında ise duvarlarda mazgal delikleri vardır. Giriş kapısı yine bu cephede birinci katın duvarının ortasındadır. Kuleye girişin çekme köprünün iç tarafındaki merdiven basamakları ile sağlandığı düşünülüyor. Çekme köprünün makara sisteminin kalıntıları ise kapının ahşap lentosunun ortasındaki makaradan anlaşılıyor. Kulenin duvarlarında çatlaklar vardır. Özellikle güney duvardaki çatlaklar, arkasından görülebilecek büyüklüktedir. Köyün içindeki çeşmelerin kitabelerinde H.1177-1178 (1763-1764), (1764-1765) tarihleri yer almaktadır ve kulenin yapım tarihlerine ışık tutmaktadır.
Donduran Kulesi, Nazilli’de bulunan Arpaz Kulesi ve Koçarlı’da bulunan Cihanoğlu Kulesi ile Aydın’da ayakta kalmış üç kuleden biri, aralarında en ilgisiz kalmış olanıdır.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.