Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Banu Öztürk Ceyhan muayenesinin Beslenme Uzmanı İsmail Coşkun L-Karnitin kullanımı hakkında bilgi verecek.
L-karnitinin vücuttaki görevi, uzun zincirli yağ asitlerinin mitokondri matriksine taşınmasını sağlayarak, yağ asidi metabolizmasını çalıştırmaktır. L- Karnitin, alzheimer, demans(bunama) gibi nörodejeneratif hastalıklar, periferik sinir hastalıkları ve diyabetik nöropati tedavisinde, ayrıca erkekte sperm sayısını artırmak, erkek infertilitesini(kısırlık) tedavi etmek için kullanılmaktadır. Yetersizliğinde özellikle lipid metabolizmasının bozulmakta ve yetersiz enerji kazanımına bağlı olarak önemli metabolik ve klinik bozukluklar ortaya çıkmaktadır
Karnitin, sporculara egzersiz sırasında yağın kullanımını artıran “yağ yakıcı” madde olarak satılır. Yağ yakıcılar; vücut yağının kullanımını artıran, karbonhidratların idareli kullanımı dolayısıyla, sporcuların yorulmalarını geciktirerek daha uzun süre egzersize devam etmelerini sağlayan öğeler olarak pazarlanır. Karnitin, lizin ve metionin aminoasitlerinde elde edilen bir moleküldür. ATP sentezinde kullanılmak üzere yağ asitlerinin, mitokondriye taşınması için gereklidir. Karnitin, elzem bir besin bileşeni değildir be yap asitlerinin verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için diyetle alınması gerekli değildir. Çünkü vücutta da sentezlenebilir. Bu nedenle egzersiz süresince kaslara yeterli miktarda karnitin sağlamak için supleman kullanmak gerekli değildir. Karnitin suplemanları, yağ kaybını artırmak için değil, dayanıklılık egzersizleri süresince yağlarım yakıt olarak kullanılmasına yardımcı olmak için kullanılır.
L-KARNİTİNDEN ZENGİN BESİNLER NELERDİR?
Son yılların en popüler besin desteklerinden biri olmasına karşın L-karnitin, gıdalardan doğal olarak alındığında biyoyararlılığı daha yüksektir. Besinlerle alınan L-Karnitinin %57-84′ ü, besin desteklerinden alınan karnitinin %14-18’i vücut tarafından emilmektedir. L-karnitin’in en zengin kaynakları başta kırmızı et (120-150 mg/ 100 g) olmak üzere balık, tavuk ve süt ürünleri (1.6-6.4 mg/ 100 g) ve avokado ise (58 mg/ 100 g) karnitin içermektedir.
KİMLER EK KARNİTİN ALMALI?
Yeterli ve dengeli beslenen sağlıklı insanlar ek karnitine ihtiyaç duymazlar. Ancak kalp hastalığı ve genetik bozukluğu olanlar, kronik böbrek yetmezliği hastaları, uzun dönem paranteral beslenmiş ve fiziksel stress altında olan bireyler, hamileler, sporcular ek karnitine ihtiyaç duyarlar. Bu kişiler karnitinden zengin besinler tüketmeli veya piyasadaki karnitin desteklerinden kullanmalıdır.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.