Metabolizma Gerçekleri

Sağlıklı yaşam rehberiniz olmak için bugünkü yazımızda Beslenme Uzmanı Diren Kaptan'ın metabolizma üzerine yazısını okuyacağız.

Adını sıklıkla duyduğumuz kelimelerden biri de metabolizma kavramı. Hatta çevremizde sıklıkla ‘’Metabolizmam yavaşladı, kilo veremiyorum.’’, ‘’Su içsem yarıyor.’’, ‘’Arkadaşım benden 3 kat fazla yiyor ama kilo almıyor’’ gibi sözler duyuyoruz.Peki, tüm bunların sebebi olan metabolizma aslında nasıl çalışır? Metabolizma gerçekten hızlanıp yavaşlar mı?

Vücudumuzda sürekli olarak yapım ve yıkım işlemi yapılmaktadır ve bu iki işlemin devamlılığı metabolizmayı oluşturmaktadır. Diğer bir tanımla vücudun besinlerle aldığı kaloriyi enerjiye dönüştürmesidir.

Her bireyin metabolik hızı farklıdır. Kişilerin kilo verme hızı bu nedenle farklılık göstermektedir. Bireyin fiziksel olarak tamamen dinlenir durumdayken harcadığı enerjiye bazal metabolizma hızı denir. Bazal metabolizma hızın bilinmesi kişilerin alması gereken kalori ihtiyacını belirlemek ve kilo kontrolünü sağlamak için çok önemlidir. Metabolizma hızı kişiye göre değişir ve birçok faktörden etkilenmektedir.

İşte metabolizma hızımızı etkiyen faktörler;

Yaş: Yaş ilerledikçe metabolizma hızı yavaşlar. Bunun nedeni yaşlandıkça vücutta hormonal değişikler olur, bazı hormonlar azalır ve vücutta yıkım işlemleri artar. Kas kitlesinin de azalmaya başlamasıyla metabolizma hızı düşer.

Cinsiyet: Erkeklerin çok miktarlarda yemek yiyip kilo almamaları ve diyet yaptıkları dönemde daha iyi kilo verebilmeleri daha yüksek metabolizma hızlarına sahip olmalarındandır. Bu hızın sebebi ise erkeklerde bulunan kas oranı yüksekliğidir.

Hormonlar: Vücudun orkestra şefi olan hormonlar vücuttaki birçok işleme etki ederler. Örneğin: tiroid bezlerinden salgılanan tiroid hormonları metabolik hızı önemli derecede etkiler. Tiroid hormonlarının yavaş çalışıyor olması metabolizmanın yavaşlamasına neden olur.

Açlık: Vücudun çok iyi bir uyum mekanizması vardır ve bu mekanizma bizim hayatta kalmamızı sağlar. Açlık durumunda ise savunma sistemi devreye girer ve enerjiyi tasarruflu kullanarak metabolizmayı yavaşlatır. Bu nedenle kendinizi aç bırakmamalı, arada ara öğün yaparak metabolizma çalıştırılmalıdır.

Yanlış uygulanan diyetler:Uzun süre kilo alıp vermek, sık sık diyet yapmak, kilo verip tekrar geri almak veya şok diyetler, sağlıksız zayıflama yöntemleri uygulayarak hızlı kiloların verilmesi gibi uygulamalar metabolizma hızını yavaşlatmaktadır. Bu nedenle sağlıklı bir şekilde diyetisyen kontrolünde kilo verimi sağlanmalıdır.

Beslenme: Beslenmede tüketilen besinler metabolizma hızını etkilemektedir. Sebze, meyve, lif içeren besinler tüketmek, protein ağırlıklı beslenmek ve kalsiyum içeren besinleri tercih etmek metabolizmayı hızlandırır. Özellikle beslenmenizde baharatlara yer vererek metabolizmanızı hızlandırabilirsiniz.

Uyku: Metabolizmanın en değerli besini uykudur. Özellikle gece 23:00 ve 04:00 arasında uyuyor olmak metabolizmanın hızlanmasına yardımcı olur.