Çocuklarda obezite

Şişmanlık bilindiği gibi vücutta yağ miktarının fazla olmasıdır. Tüm dünyada şişmanlık toplumsal bir sağlık sorunu olarak kabul edilmekte ve önlemek için çeşitli programlar hazırlanıp yürütülmeye çalışılmaktadır. Şişmanlık yaşı giderek azalmakta ve çocuklar arasında da giderek yaygınlaşmaktadır. Ülkemizde de durum farklı değildir. Özellikle büyük şehirlerde yaşayan çocuklarda şişmanlık görülme sıklığı daha fazladır.

Çocukluk çağı şişmanlığı yetişkinlikte görülen birçok kronik hastalığa da zemin hazırlamaktadır. Çocukluk döneminde şişman olan bireylerin %20-50’si yetişkinlikte de şişman olmaktadır.

Çocuklar neden şişmanlıyor?

Çocukluk çağı şişmanlığının nedenleri kısaca

1- Çevresel (Sağlıksız beslenme alışkanlığı, fiziksel aktivite azlığı)

2- Psikolojik

3- Fizyolojik

4- Genetik

5- Metabolik

nedenlerdir. Özellikle çevresel nedenler çocukluk çağı şişmanlığının yüzde 70’inden sorumludur. Çocukluk döneminde görülen şişmanlığın bazı nedenlerini açıklamak gerekirse;

Hamilelik döneminde annenin beslenmesi

Anne karnındaki çocuğun ileriki dönemde sağlık durumu annenin beslenme biçimi ile yakından ilişkilidir. Hamileliğinde basit şeker tüketimi yüksek olan bir annenin çocuğunda obeziteye daha çok rastlandığı bilinmektedir.

0-1 yaş dönemindeki beslenme biçimi

Bu dönemde yapılan tüm uygulamalar bebeğin yaşam boyu beslenme alışkanlıklarının temeli olacağı için çok önemlidir. İlk 6 ay sadece anne sütü alan çocuklarda şişmanlık daha az görülmektedir. Tombul çocuk sağlıklıdır nedeniyle aşırı beslenen bebeklerde yağ hücre sayısı artmakta şişmanlığa yatkınlık oluşmaktadır. İleriki yıllarda da fazla enerji alımı durumunda şişmanlık kaçınılmaz olmaktadır.

Çocukluk çağı şişmanlığı nasıl önlenir?

Bir sorunu ortadan kaldırmanın yani çözmenin şartı ortaya çıkmasına neden olan etmenlerin ortadan kaldırılmasıdır. Dolayısıyla yukarıda sıraladığım nedenler arasında özellikle çevresel etmenler olarak sayabileceğimiz yanlış beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite azlığı ortadan kaldırılırsa şişmanlık önemli ölçüde önlenebilir.

Çocukluk dönemi şişmanlığının ÖNLENMESİ İÇİN;

İçin İlk 6 Ay Yalnızca Anne Sütü Veriniz

Süt çocuğu için en uygun besin anne sütüdür. Anne sütü ilk 6 ayda bebeğin tüm gereksinmelerini sağlayan, sindirim sistemine göre ayarlanmış ve bebek için ilk aşı niteliği olan bir besindir.

1 yaşına kadar tuz, şeker, baharat ve aşırı lifli gıdalar vermeyin

Yapılan bazı çalışmalar bebeklerin tatlı tadını daha çok sevdiklerini ve tatlıya yöneldiklerini göstermiştir. Çağımızın sorunu olan obezite-şişmanlık ile mücadeleye bebeklik döneminden itibaren başlanmalı, anne sütünün ve diğer besinlerin reddine neden olmamak açısından şeker ve şekerli gıdaları vermemeye özen gösterilmelidir.

Sağlıklı beslenme alışkanlığını çocuğunuza bebeklikten itibaren kazandırın

Yeterli ve dengeli beslenme; vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin her birinin yeterli miktarlarda alınarak vücutta uygun şekilde kullanılmasıdır.

Besinleri, besleyici değerleri yönünden 4 ana grupta toplayabiliriz. Bunlar süt ve süt ürünleri; et, tavuk, balık, yumurta ve kuru baklagiller; taze sebze ve meyveler; ekmek, nişastalı besinler ve tahıllardır. Aynı gruptaki besinler birbirinin yerine tüketilebilir.

Bireyin ihtiyacına göre her besin gruplarından yeteri kadar miktarın her öğünde tüketilmesi gereklidir.

Çocuğunuzun hareket özgürlüğünü kısıtlamayın, spor yapmasını destekleyin

Çocuklara kalıplaşmış diyet listeleri asla verilmemelidir

Şişmanlama eğiliminde olan çocuklar öncelikle çocuk hekimi tarafından değerlendirilmelidir. Gerekli ise medikal tedavi uygulanmalıdır. Beslenme konusunda çocuk beslenmesi konusunda deneyimli bir diyetisyenden muhakkak yardım alınmalıdır. Eğer şişmanlığın nedeni psikolojik kökenli ise bir pedagogdan yardım alınmalıdır.

Öncelikle aile yaşantısı ve beslenme alışkanlıkları çok iyi sorgulanmalıdır. Aileye ve çocuğa seviyesine göre beslenme eğitimi verilmelidir. Zevkle uygulayabilecekleri, değişim yapabilecekleri, esnek bir program hazırlanmalıdır. Besinler iyi anlatılmalı yemek seçiyorsa öncelikle bunun önüne geçilmelidir.

Çocukların fiziksel aktivite yapmaları için özendirilmelidir

Çocukların fiziksel aktivite yapmaları sağlanarak yavaş yavaş kilo vermeleri sağlanmalıdır. Çocuklar için en iyi aktivite oyundur; basketbol yüzme gibi sporlara veya eğlenceli hareketli egzersizlere yönlendirilmelidirler. “Günde 1 saat yürüyüş yapın” önerisi çocuklar için uygun değildir. Çocuklar çabuk sıkılırlar bu nedenle ilgisini çekecek ve zevk alacakları aktivitelere yönlendirilmeleri gereklidir. Oyuncak seçimi yaparken hareketini kısıtlayacak oyuncaklar tercih edilmemelidir.

Çocukların yeterli ve dengeli beslenmeleri sağlanmalıdır

Yiyecekleri; doğru zamanda, doğru miktarlarda, doğru ve sağlıklı olanlarını seçip tüketmek yeterli ve dengeli beslenmenin temel ilkeleridir.

Çocuklar, yetişkinler kadar açlığa dayanamazlar. Yemek saatleri düzenli olmadığında gün boyunca daha fazla abur cubur yeme eğiliminde olurlar ve yemek zamanı acıkmazlar. Bu nedenle öğün atlanmamalıdır. Çocukların güne iyi başlamaları için mutlaka kahvaltı yapmaları gerekir. Az ve sık aralıklarla günde 6 öğün beslenmeleri esasına uyulmalıdır.

Sağlıklı kalın… Allaha emanet olun…