SPOR SAKATLANMALARI VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ

İster amatör olarak spor yapın, isterseniz profesyonel sporcu olun, başınıza en sık gelen olaylardan biridir sakatlanmak. Kimi insan sakatlığın ardından güzünü hastanede alırken, kimi ise hiç umursamadan günlük hayatını sürdürmeye çalışıyor.

Yeterince ön hazırlık yapmadan egzersizlerde aşırı zorlamalar; dikkatin azalmasına, kazalara ve sakatlıklara yol açabilir. Sakatlanmanın daha ciddi boyutlara çıkmasını önlemek bakımından ilk yardım uygulamaları büyük önem taşımaktadır. Bu gibi durumlarda son karar her zaman hekimin sorumluluğu altındadır. Ancak hekimin hastaya ulaşıp yardımcı olmasına kadar geçecek süre içinde ilk yardımın yapılması kaçınılmaz bir zorunluluktur. Hastanın da ilkyardım konusunda bilgili olması hem tedavi süresinin kısalmasına yardımcı olur. Hem de ek problemlerin meydana gelmesini engeller. Spor yaralanmaları adı altında sık meydana gelen yaralanmalar ve temel tedavi yöntemleri şunlardır:

BAĞ ZEDELENMESİ

Eklemi doğal sınırları ötesinde harekete zorlayan herhangi bir kuvvet, bağ zedelenmesine yol açabilir.

Özel Bulgular: Etkilenen eklemde ağrı, fonksiyon bozukluğu ve eklem içi kanamaya ve sıvı artışına bağlı olarak şişme… Genellikle soğuk (buz) ve eklemin başkaca bir zorlanmaya maruz kalmaması için bandajlama uygulanmalı. Ciddi durumlarda hekime başvurulmalıdır.

Ek Uygulamalar: Sakatlığın ciddiyet derecesine bağlı olarak geçici bir süre için sportif aktivitelerden uzak kalınmalıdır. Destekleyici bandaj kullanılmalıdır. .

Tedavi Sonrası: İkinci bir zedelenmeye karşı önleyici olarak eklem fonksiyonunu sağlamak amacıyla egzersizlere mümkün olduğu kadar erken başlanmalıdır.

KIRIKLAR

Dış kökenli fiziksel etmenler, düşme ya da çarpışmalar.

Özel Bulgular: Kırık olan tarafta yüklenme kapasitesi yitimi ve hareket sınırlılığı. Kırık bölgesinde görülebilecek ya da elle muayenede fark edilebilecek değişiklikler (şekil bozukluğu gibi). Bölgesel kanamaya bağlı olarak belirgin bir şişme dokunma ve hareketlerle birlikte şiddetli ağrı.

İlk Uygulamalar: En uygun malzeme ile kırığın tespit edilmesi gerekmektedir. Ancak kırık uçlarının yanaştırılması yapılmaya çalışılmamalı ve en kısa süre içinde ilgili uzmana başvurulmalıdır. Bu arada kırık bölgesine soğuk uygulanabilir ve ağızdan ağrı kesiciler verilebilir.

Tedavi Sonrası: Kas kitlesi ve kuvvetin azalmasını engellemek için sistemli olarak egzersizler yapılmalıdır. Yük taşıyan taraf ve bölgelerde ödem oluşumunu engellemek için günde birkaç kez gel uygulanmalıdır.

KASIK ZORLANMASI

Spora katılım öncesi yetersiz ısınma ve gerdirme sonucu uyluğun iç kısmındaki kas ve tendonların aşırı zorlanması. Uyluğun üst ve iç kısmında şiddeti gittikçe artan ağrı.

İlk Uygulamalar: Etkilenen bölgeye buz uygulama ve baskılı bandaj yapılır. Tedavi Sonrası: 3 gün içinde gerdirme-gevşetme egzersizlerine başlanabilir. Kasık bölgesine düzenli olarak gel uygulanır. Gerdirme-gevşetme egzersizleri ağrısız olarak yapılmaya başlandığında tedricen koşu içeren çalışmalara geçilebilir.

Önlem: Antrenman ya da yarışmalar öncesinde uyluk ve kasık bölgesinde kasların uygun bir şekilde ısıtılması ve gerdirme egzersizlerinin yayılması önlem açısından önemlidir.

DİZ EKLEMLERİ KIKIRDAK ZEDELENMELERİ

Yerde sabit ve diz bükülü durumdayken iç ya da dış kuvvetlerin etkisiyle diz ekleminin zorlanması nedeniyle görülebilir.

Özel Bulgular: Dizin bükülme ve dönme hareketlerinde eklem bölgesinde ağrı duyulur. Ağrı nedeniyle dizin tam olarak gerilme pozisyonuna gelmesi hemen hemen imkansızdır.

İlk Uygulamalar: Diz çevresine gel uygulanır. Buz ile soğuk-baskılı bandaj yapılır. Zaman kaybetmeden uzman hekime başvurulmalıdır. Bu tip sakatlıklar genellikle cerrahi gerektiren durumlardandır.

Tedavi Sonrası: Operasyon sonrası uygun bir şekilde planlanmış kassal egzersiz programıyla dizin kuvvet desteği sağlanmalıdır. Düzenli alarak gel uygulanmalıdır.

KAS LİFİ KOPMASI (YIRTILMASI)

Yetersiz kondisyon, antrenman ve yarışmalar öncesi yetersiz ısınma ve gerdirme hareketleri sonucu sık görülür.

Özel Bulgular: Egzersizler sırasında batıcı ya da kesici tipte ağrı. Genellikle damar dışına kan sızmasına bağlı olarak morarma görülebilir.

İlk Uygulamalar: En az 20 dakika süreyle buz (soğuk) uygulanmalıdır.

Tedavi sonrası: Sakatlığın ciddiyetine göre karar verilmek üzere, zedelenmeden 72 saat kadar sonra aktif hareketlere ve gerdirme egzersizlerine başlanabilir.

Önlem: Antrenman ve yarışmalar öncesinde kasların uygun bir şekilde ısıtılması ve gerdirme egzersizlerinin yapılması.

EGZERSİZ SONRASI KAS SERTLİĞİ, YORGUNLUK

Uygun olmayan antrenman rejimi, kasların aşırı kullanımı, bazı minerallerin yetersizliği ile oluşabilir.

Özel Bulgular: Kısa süreli kas ağrıları ve yorgunluk.

İlk Uygulamalar: Etkilenen kas gruplarının gerdirme egzersizleri ile gevşetilmesi. Sıcak-ıslak uygulamalar (sıcak duş ve banyo).

Önlem: Antrenman planlamasında yüklenmelerin tedrici olarak arttırılması prensibine dikkatle uyulmalıdır. Antrenman ve yarışmalar öncesinde uygun ısınma ve gerdirme egzersizleriyle kaslar yüklenmeye hazırlanmalı. Bu uygulama en azından 20 dakika kadar sürmelidir.

SPORSUZ VE SAĞLIKSIZ KALMAYIN... ALLAHA EMANET OLUN...