Dezenformasyon

Dezenformasyon kısaca “bilgiyi çarpıtma” demek. Olmayan bir şeyi varmış gibi algılatmak, kafa karıştırmak demek.

Sosyal medya ya da basın yayın organları aracılığıyla halkı yanlış yönlendirmek amacıyla kirli bilgilerin kasıtlı olarak yayılması durumu.Çarpıtılmış ve yanlış bilgi ile kamuoyu oluşturmak ya da kaosa yol açmak için kullanılan bir yöntem.

Belirli kişi ve gruplar aracılığıyla veya sosyal medya kullanıcıları tarafından sehven ya da kasten büyütülen teyit edilmemiş bilgiler, küçük bilgi kırıntıları topluma yayılır, kitleleri hızla manipüle eder ve karmaşanın daha büyük boyutlara taşınmasına, infiale neden olabilir.

Neden yapılıyor?

Kişi ve toplumu etkilemek için.Deprem sürecinde ne çok dezenformasyona maruz kaldık. Bitti mi? Hayır. Hala var. Deprem sırasında kurulan çeşitli telefon gruplarında, sosyal medyada birkaç kanaldan birden dezenformasyon var.

Bu işi yapanların amacı belli. Peki doğru ve yanlış haberi ayırt etmek bu kadar zor mu? Özellikle olağanüstü zamanlarda zor. Çünkü insanlar rutinlerinden ve normal düşünce/ yaşam süreçlerinden çıkmış oluyor. Algılamalar değişiyor.

Bundan sonra yaşanacak her olumsuz durumda toplum olarak dezenformasyona karşı dikkatli olmak zorundayız. Toplumu galeyana getirebilirler. Zaten amaç da bu.

İster kötü yapay zeka ile üretilmiş ister organik kötü zeka ile üretilmiş olsun dezenformasyon tehlikeli. Dezenformasyonla mücadele yalnızca hükümet yetkilileriyle değil; sivil toplum örgütleri, bilim insanları, medya kurumları, teknoloji şirketleri, gazeteciler ve doğrulama platformları ile toplumun bütün kurumlarıyla yapılmalı.

Ama bireysel bilinç ön planda. Birey önüne gelen haberi kendi aklıyla sorgulama yetisine sahip değilse dezenformasyon hızla yayılıyor. Farklı bir algı çemberinin içine giriyor. Uyanması ise kolay olmuyor. Aslı olmayan birçok haberin daha hızlı yayıldığını görüyoruz. Çünkü kurgusunda okuyanın hemen başkasına iletmesi konusunda gizli mesajlar var.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Dezenformasyonla Mücadele Merkezi’nin çalışmaları var. Bireysel bilinç son derece önemli. Salgın döneminde de çokça yaşanan yanlış bilgi yayılımı deprem döneminde de devam etti. Dezenformasyon suç. Konuyla ilgili yasa var.

Sorgulanması gereken bir konu da dezenformasyon mesajlarının nasıl bu kadar hızlı hazırlandığı. Kurmaca olaylarda muhtemelen yayılacak yanlış bilgiler de önceden hazırlanarak sırayla açıktan veya gizliden birbirini tamamlayacak şekilde yayına sokuluyor. Algı oluşturulmaya çalışılıyor.Çok tehlikeli bir durum. Toplum olarak, kendimiz, güzelim ülkemiz ve geleceğimiz için uyanık olmak ve yayılan her habere inanmamak, galeyana gelmemek, teyit edilmeyen haberleri dikkate almamak ve hatta engellemek zorundayız.

Sözün özü; Giderek dezenformasyon daha tehlikeli bir hal almaya başladı. Aman dikkat.