Dikkat Dağınıklığı

Teknolojinin ve birçok yaşamsal etkinliklerin gelişmesi ile birlikte dikkat dağınıklığı problemi sadece çocuklarda değil yetişkinlerde de ciddi boyutta kendisini göstermektedir. Dikkat dağınıklığı isimsel benzerliğinden dolayı dikkat eksikliği ile karıştırılmaktadır. Dikkat eksikliğinde; uzun süreli unutkanlıklar, yaşamın neredeyse birçok alanında dikkate bağlı kazalar gözlemlenir. Dikkat dağınıklığı ise daha çok kısa süreli unutkanlıklar ve anlık meşgul olunan işlerde hatalar ya da konsantre olamama olarak kendisini gösterir. Ancak en önemli nokta şudur ki dikkat eksikliği, daha çok küçük yaşlardan itibaren gözlemlenir, tedavi süreci daha uzundur ve hayatı ciddi anlamda etkileme potansiyeline sahiptir. Dikkat dağınıklığı ise anlık durumlara bağlı olarak değişiklik gösterir. Ayrıca kısa süreli çalışmalarla, stres, beslenme ve uyku faktörlerinin kontrol altına alınmasıyla dikkat dağınıklığı baş edilebilir seviyelere çekilebilir.

Dikkat dağınıklığı yaşayan bireyler sadece belli konularda problem yaşamaktadırlar. Çocukların dikkat dağınıklığını saptamak daha kolaydır. Çocuk bazı derslerine daha kolay dikkatini verirlerken bazı derslerinde problem yaşayabilmektedir. Bu durum çocuğunuzda ya da öğrenciniz de dikkat dağınıklığı olabileceğinin ipucunu vermektedir. Ayrıca kendinize şu soruları sormanızı öneririm. "Bir iş ile ilgilenirken önemsiz sayılabilecek bir uyaran dikkatinizi dağıtıp uğraştığınız işe tekrar konsantre olmanızı güçleştiriyor mu? İlk kez tanıştığınız bir kişinin ismini ve yüzünü unutup belli bir süre sonra tekrar karşılaştığınız da hatırlamakta güçlük mü çekiyorsunuz? Kitap, gazete, dergi okurken ya da birilerini dinlerken konsantre olmakta zorlanıyor musunuz? Sınavlar da ya da işinizde küçük hatalar yapıp bu hataları sıkça tekrarlıyor musunuz? Belli işleri sürekli sürüncemede bırakıp bunları erteleme davranışlarımı sergiliyorsunuz?" Bu sorulara vermiş olduğunuz yanıtlar çoğunlukla evet ise dikkat dağınıklığı problemini gözden geçirmenizi ve bu konu üzerine düşünmenizi öneririm.

Dikkat dağınıklığına yol açan sebepleri incelediğimiz de öncelikle dikkat dağılmasına daha yatkın olan bireylerin, normalde diğer bireylerin etkilenmediği seslerden ya da görüntülerden daha kolay etkilendikleri odaklanmada ve bir olaya yoğunlaşmakta zorluk yaşadıkları görülmektedir. Kişinin dürtüsel davranışları, sonuçlarını düşünmeden içinden geldiği gibi davranmak, dikkat dağınıklığı yaşayan bireylerde gözlemlediğimiz bir durumdur. Ayrıca çalışma alanı ve yaşam alanı dağınık, düzensiz olan bireylerin işlerini ve görevlerini planlamada zorluklar yaşadıkları görülmektedir. Hayat içerisinde dönemsel stres faktörleri, değişken ruh halleri dikkat üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Ayrıca uyku düzeninin olmaması, kötü beslenme alışkanlıkları, ortam ışığı gibi faktörler de dikkat dağınıklığının oluşmasına neden olabilmektedir.

Dikkat dağınıklığı yaşıyorsanız öncelikle size tavsiyem hangi durumlarda dikkatinizin dağıldığını saptamanız. Örneğin hobileriniz ile ilgilenirken dikkatinizi rahatça toparlarken mecburen okumak zorunda olduğunuz bir yazıyı sürekli yarı da bırakıp dikkatinizi dağıtıyor olabilirsiniz. Buna benzer bir listeyi yapmanızı öneririm. Ayrıca erteleme probleminizden dolayı birçok işiniz birikmiş olabilir. Bir gece önceden ertesi günü yapacağınız aktivitelerin listesini çıkartmanızı öneririm. Sizi zihnen ve bedenen yoracak işlerin hepsini bir güne sığdırmamaya çalışınız. Ertesi günü, yazmış olduğunuz aktivite listesine bağlı olarak bu eylemleri gerçekleştirmeye çalışınız. Gerçekleşen her eylemin karşısına işaret koymanız motivasyonunuzu arttıracaktır. Ayrıca zamanı etkili kullanmak konusunda araştırmalar yapıp günlük planlamalarınızı bu doğrultuda gerçekleştirebilirsiniz. Günlük aktivite listenizi tamamen görev ve sorumluluk odaklı değil sevdiğiniz aktiviteleri de yazmanız motivasyonunuzu arttıracaktır. Ancak önemli nokta şudur, ilk önce çalışın sonra kendinizi ödüllendirin. Ayrıca çevrenizde, dikkattinin kolayca dağılmadığını, öz disiplini yüksek olduğunu düşündüğünüz bireyler ile konuşun. Onların nasıl konsantre olduklarını öğrenin. Çalışma alanınıza ya da evinizin belli bölgelerine anımsatıcı, motivasyonunuzu yükseltici notlar yazın. En önemli nokta ise kendinizi tanıyınız. Dikkatinizin dağıldığı noktada iç konuşmalarınızı yakalayıp zihninizden ne gibi düşüncelerin geçtiğini ve bunun sonucunda hangi davranışı sergilediğinizi saptamanız dikkat dağınıklığı ile daha kolay başa çıkılmasına yardımcı olacaktır.