Bu haftaki yazımızda aracın pert olması halinde ödenecek bedelin neye göre belirlediği ve uyuşmazlık halinde hangi yollara başvurulabileceğini ele alacağız.
Trafik kazalarında ortaya çıkan hasarlar maddi kayıp olarak değerlendirilir. Bu maddi kayıplar kasko poliçeleri ya da trafik sigorta poliçeleri tarafından karşılanmaktadır. Bir aracın kaza neticesinde hasar görmesi nedeniyle aracın tamiratı için harcanacak bir tutar söz konusudur. Bu tutarın aracın rayiç bedeline ya da sigorta bedeline yakın olması durumunda yani aracın %70 veya daha fazla oranda hasar gördüğü durumlarda, söz konusu araçlar “pert araç” olarak ele alınmaktadır. Rayiç bedel aracın piyasadaki alım-satımlar bakımından mevcut olan değeridir. Yani bir aracın alındığı zaman piyasa değeri 50.000,00 TL üzerinden belirlenmiş ve sigortası yapılmış ise fakat birkaç sene sonra araç kazaya uğramış ve pert olmuş ise; burada ödenecek tutar 50.000,00 TL üzerinden değil, aracın o andaki piyasa değeri üzerinden belirlenecektir.
Sigorta poliçeleri pert araç kavramını tam hasarlı araç ya da ağır hasarlı araç tanımlamaktadır. Aracın kullanılamaz olması yani bir diğer deyişle hurda belgesi ile tamir edilemez olması aracın tam hasarlı olduğunu ifade eder. Aracın %60-70 oranında veya daha fazla oradan hasarlı olması fakat onarımının da mümkün olması bir diğer deyişle çekme belgesinin olması ise ağır hasar olarak ifade edilir. Bu çerçevede çekme belgeli veyahut hurda belgeli araçlar pert araçlar olarak isimlendirilir.
Kazaya uğrayan aracın kaskosunun olması ve kaza sonucunda aracın pert araç olması halinde, poliçe sahibi, sigorta şirketine başvurarak pert bedelini alabilmektedir. Fakat kimi zaman sigorta şirketleri tarafından hasara uğrayan aracın pert kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda ihtilaflar söz konusu olabilmektedir. Araç, tamiri zor ya da mümkün olmayacak oranda hasara uğramış olsa dahi sigorta şirketleri aracın pert kapsamına dahil edilmediğini bildirerek zararı karşılamamakta ya da anlaşma sürecini uzatmaktadır. Kimi zaman da sigorta şirketleri tarafından hasara uğrayan araç için ödenen pert bedeli, ödenmesi gerekli olan tutardan çok düşük olabilir. Bunun için sigorta şirketleri; aracın kazadaki kusuru, önceki hasar durumu, ticari nitelikte olup olmaması gibi hususları ileri sürerek pert tutarı için düşük miktarda teklif sunabilmektedir.
Peki araç sahiplerinin bu durumda herhangi bir hakları mevcut mudur?
Öncelikle aracı kazaya uğramış ve hasar görmüş kişilerin sigorta şirketlerine başvuru yapması gerekmektedir. Sigorta şirketi yapılan başvuruyu kendisine tanınan süre içerisinde inceler ve sonuçlandırır. Şayet araç kaza yapmış ve pert halinde ise; araç için ödenmesi gerekli olan pert tutarı, aracın rayiç bedeli oranında olmalıdır. Rayiç bedel yukarıda açıkladığımız üzere aracın piyasadaki mevcut alım-satımlardaki bedelidir. Sigorta şirketi araç için belirlediği tutarı araç sahibine bildirir. Bu tutarın piyasa değeri araştırması yapılarak değerinden düşük olduğu anlaşılırsa, araç sahibinin teklife itiraz etme veya ret etme hakkı mevcuttur. Şayet sunulan teklif uygun ise ve teklif araç sahibi tarafından kabul edilirse sigorta şirketi mutabakat formu imzalatacaktır.
Sunulan teklifin aracın rayiç bedelinden az olması ve bu teklife yapılan itiraz üzerine sigorta şirketinin başka bir teklif sunmaması halinde, araç sahibinin dava açma hakkı ya da Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurma hakkı mevcuttur. Söz konusu başvurularda, aracın pert bedeli olarak ödenecek kasko bedelinin aracın rayiç değerinden düşük olduğu belirtilmelidir.
Aracın çalınması halinde de benzer süreç işlemektedir. Aracın çalınması durumunda aracın kaskosunun olması halinde araç sahibinin süresi içerisinde sigorta şirketine başvuru yapması gerekmektedir. Bu durumda sigorta şirketi tarafından araç sahibine pert araç teminatında olduğu gibi aracın rayiç değeri üzerinden ödeme yapılmalıdır.
Kasko kapsamında alınacak olan pert bedeli bakımından sunulan tekliflere itiraz hakkı veyahut anlaşma halinde imzalanan mutabakat ya da teklifin reddi halinde açılacak olan davalar olmak üzere izlenecek prosedür uzman bir destek almayı mecbur kılmaktadır. Zira söz konusu aşamalarda yapılması gerekli olan hususlar hukuki anlamda uzmanlık gerektirmektedir. Araçlarının pert olması ile mağdur olan kimselerin bu mağduriyetlerini arttıracak işlemlerden kaçınması için mutlaka süreci bir avukat ile takip etmeleri gerekmektedir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.