Dr. Erkan Karaarslan, Aydın Şafak Gazetesi'nde yayımlanan son yazısında belediyelerin geçiş hakkı ücretlerinde yaşanan büyük gelir kayıplarını ele aldı. Aydın Büyükşehir Belediyesi’nin kuruluş aşamasında etkin görev alan ve Başkan Özlem Çerçioğlu'nun bir dönem danışmanlığını yapan Dr. Karaarslan, belediyelerin geçiş hakkı gelirlerini doğru bir şekilde tahsil etmemelerinin yarattığı maddi kayıpların telafisi için çözümler önerdi. Eski çalışma arkadaşı Çerçioğlu’na adeta ders verdi.
GEÇMİŞE DÖNÜK GELİRLER ALINABİLİR
Belediyelerin, özellikle 2012 sonrası ve öncesinde, geçiş hakkı ücretlerini eksik tahsil ettiğini belirten Karaarslan, bu kayıpların nasıl telafi edileceğine dair öneriler sundu. Yazısında, "Belediyeler doğru bir yol izlerse, hem 2012 öncesi hem de sonrası gelirleri ÜFE oranında değerleyerek alabilirler. Yıllık metresi 8 TL’den 10 TL’ye kadar çıkabilecek bu gelirler, belediyelerin mali yapısını ciddi anlamda güçlendirebilir" açıklamasını yaptı. Karaarslan, tahsilatların düzenli yapılması durumunda ilçelerin de ekonomik olarak güçleneceğini vurguladı.
EKSİK TAHSİLATLARIN SEBEPLERİ
Karaarslan, geçiş hakkı ücretlerinde üç temel eksik tahsilat sebebi olduğunu belirtti:
1. Eksik Bildirilen Metrajlar: Yapılan imalatlar belediyeye eksik bildiriliyor veya AYKOME sorumluları bu eksikliklere göz yumabiliyor. Örneğin, Aydın’da 7.554.000 metre fiber optik kablo uzunluğu tespit edilmişken, belediyenin bu imalatların tam metrajını kaydedip kaydetmediği denetlenmelidir. "Eğer ruhsatlardan tam metraj çıkmıyorsa, yetkililere bu eksikliğin sebebi sorulmalı" diyen Karaarslan, bu denetimin belediyelerin sorumluluğunda olduğunu vurguladı.
2. Tahsil Edilmemiş Ücretler: Eğer imalat metrajları doğru bildirildiyse, Mali Hizmetler Daire Başkanlığı’nın bu ücretlerin tahsil edilip edilmediği kontrol edilmelidir. Örneğin, Ankara’da 37.697.000 metre geçiş hakkı bedelinin tahsil edilip edilmediği sorgulanmalıdır. Karaarslan, tahsil edilmeyen gelirlerin hem büyükşehirlerin hem de ilçelerin bütçesini etkilediğini belirtti.
3. İlçe Paylarının Tahsili: Büyükşehir ile ilçe belediyeleri arasında gelir paylarının doğru bir şekilde paylaşılması gerektiğini belirten Karaarslan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin örnek bir uygulama sunduğunu belirtti. Kadıköy Belediyesi'ne yapılan 1.607.178 TL geçiş hakkı bedeli ve 2.934.910 TL kazı ruhsat bedeli ödemesi gibi ödemelerin şeffaf bir şekilde yapılması gerektiğini ifade etti.
GEÇİŞ HAKKI ÜCRETLERİNİN YETERSİZ TESPİT EDİLMESİ
Karaarslan, 2012 yılında yürürlüğe giren yönetmeliğin geçiş hakkı ücretleri için bir üst sınır belirlediğini ancak birçok belediyenin bu bedeli belirlemediğini ya da düşük tuttuğunu vurguladı. "Metresi 1 TL olan bu bedel, ÜFE oranında artırılmadığında belediyeler ciddi kamu zararları ile karşı karşıya kalıyorlar," diyen Karaarslan, bu sorunun çözülmesi için belediye başkanlarına çağrıda bulundu. Eksik tahsil edilen her ücretin kamu zararı olarak kabul edileceğini belirten Karaarslan, bu sorunun yalnızca mali değil, cezai ve idari sorumluluklar doğurduğunu da hatırlattı.
KAZI RUHSAT HARCI VE ZEMİN TAHRİP BEDELLERİ
Yazının son bölümünde Dr. Erkan Karaarslan, kazı ruhsat harcı ve zemin tahrip bedellerinin de belediyeler için önemli bir gelir kaynağı olduğunu ifade etti. Denizli Büyükşehir Belediyesi'nin 2023 yılında yürürlüğe koyduğu ücret tarifesini örnek göstererek, diğer belediyelerin de bu tür düzenlemelere gitmesi gerektiğini belirtti.
Karaarslan, belediyelerin bu tahsilatları doğru bir şekilde takip etmeleri halinde, mali yapılarını güçlendireceklerini ve bu tür gelirlerin, belediyelerin finansman sorunlarını büyük ölçüde çözeceğini belirtti. (ERDAL AYDIN)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.