Yapay zeka (YZ), insanlık tarihinin en büyük dönüşüm süreçlerinden birini tetiklerken, sadece teknolojiyi değil, insanlık tarihinin kendisini de tehdit ediyor. Yuval Noah Harari’nin yapay zekanın geleceği ve insanlık üzerindeki potansiyel etkileri hakkında yaptığı açıklamalar, bu yeni teknolojinin sadece fiziksel dünyamızı değil, düşünce yapılarımızı ve kültürel kurumlarımızı da nasıl dönüştürebileceğini gözler önüne seriyor.
*YZ, KÜLTÜRÜN VE İNSANLIĞIN TEMELLERİNİ SARSTI*
Yapay zekanın etkisi üzerine konuşan Harari, insan kültürünün temel yapı taşı olan dili manipüle edebilme yeteneğinin, insanlığın yarattığı tüm sistemleri tehdit ettiğini belirtti.
“YZ, insan uygarlığının işletim sistemini hackledi. Dil, tüm kültürel ve sosyal yapıların temelinde yer alır. YZ, bu dili bizden daha ustaca kullanarak, düşüncelerimizi şekillendiren, bize rehberlik eden her şeyi değiştirebilir,” dedi Harari.
YZ’nin kültürel üretimi nasıl ele geçirdiği üzerinde duran Harari, bu teknolojinin sanat, siyaset, ekonomi ve hatta din üzerinde hakimiyet kurabileceğini öne sürdü. İnsanların kutsal saydığı metinlerin bile bir gün YZ tarafından yazılabileceğine dikkat çekti.
“İNSANLIK TARİHİNİN SONU OLABİLİR”
Harari’ye göre, YZ’nin ilerleyişi sadece teknolojik bir sıçrama değil, aynı zamanda insanlık tarihinin insan egemenliğindeki kısmının sonu anlamına gelebilir.
“YZ, binlerce yıldır insanoğlu tarafından oluşturulan kültürü sindirip yeniden şekillendiriyor. Tarih, biyolojik ihtiyaçlarımız ile kültürel yaratıcılıklarımızın etkileşiminden oluşur. YZ bu dengeyi bozduğunda, tarihin insan egemenliğindeki kısmı sona erebilir,” diye ekledi.
YZ’nin, dinler ve ideolojiler üzerinde bile söz sahibi olabileceğini belirten Harari, gelecekte YZ tarafından oluşturulan yeni kültler ve dinlerin ortaya çıkmasının olası olduğunu dile getirdi.
YZ İLE MANİPÜLASYONUN YENİ ÇAĞI: DİLİN GÜCÜ
Yapay zeka teknolojisinin en büyük gücünün dil üzerinde olduğunu belirten Harari, YZ'nin insanları etkileme ve manipüle etme kapasitesine sahip olduğunu vurguladı. Ona göre, dilde ustalaşan YZ, bu gücü kullanarak insan topluluklarının düşüncelerini, inançlarını ve kararlarını şekillendirebilir.
“Dil, insanın her türlü kültürel ve toplumsal yapısını şekillendiren en önemli araçtır. İnsan haklarından mitolojilere, ekonomiden dinlere kadar her şey dili kullanarak yaratıldı. Şimdi YZ bu dili ele geçirdi. Bir ülkenin bankalarından ibadet yerlerine kadar her kapı bu anahtarla açılabilir,” dedi Harari.
YZ’nin, insanlarla samimi ilişkiler kurma kapasitesine de değinen Harari, bu yeni teknolojinin insan duygularını manipüle ederek, insanları kendi çıkarlarına uygun yönlendirebileceğini ifade etti.
“YZ’nin bilince sahip olduğuna dair elimizde hiçbir kanıt yok. Ancak, insanlarda duygusal bağ oluşturmak için bilince sahip olması gerekmiyor. Sadece bize kendisine bağlanmamızı sağlayacak duyguları uyandırması yeterli,” diyerek, YZ’nin insan psikolojisi üzerindeki derin etkilerini vurguladı.
DEMOKRASİ VE TOPLUMSAL YAPILAR TEHDİT ALTINDA
YZ’nin en büyük tehditlerinden biri de demokratik süreçler üzerindeki etkisi. Harari, yapay zekanın, insanları manipüle etme gücüne sahip olması nedeniyle demokratik tartışmaların anlamını yitirebileceğini ve toplumsal yapıları ciddi şekilde zayıflatabileceğini savundu.
“Demokrasi, bir tartışma rejimidir. YZ, bu tartışmayı bozarak, demokrasiyi yıkabilir. Eğer dilimizi ve düşünce biçimlerimizi manipüle ederse, demokratik bir diyalog mümkün olmaz. YZ, demokrasiyi yok etmek için silahlı robotlara ihtiyaç duymuyor. İnsanları, kendi aleyhlerine kararlar almaya yönlendirebilir,” dedi Harari.
Harari, otoriter rejimlerin bu teknolojiyi çok daha kolay yönetebileceğini, çünkü demokrasilerin açık ve şeffaf tartışmalara dayalı yapısının bu tür bir tehdit karşısında daha savunmasız olduğunu belirtti.
YZ’NİN DÜZENLENMESİ ŞART
Harari, yapay zekanın tehlikelerini kontrol altına almak için acilen düzenlenmesi gerektiğini vurguladı. YZ’nin hızla gelişen doğası ve kendi kendini geliştirme kapasitesi nedeniyle, insan kontrolünden çıkma potansiyelinin yüksek olduğunu söyledi.
“Nükleer teknolojiyi düzenlemek için nasıl uluslararası bir sistem kurduysak, YZ için de aynısını yapmamız gerekiyor. Yapay zeka, fiziksel dünyamızı yok etmekle kalmaz, zihinsel ve toplumsal dünyamızı da yok edebilir. Eğer bu durumu hızla kontrol altına almazsak, YZ’nin toplumlar üzerindeki yıkıcı etkileri geri döndürülemez olabilir,” dedi Harari.
Harari, hükümetlerin YZ'nin daha fazla yayılmasını engellemesi gerektiğini ve bu teknoloji üzerinde ciddi güvenlik testleri yapılmadan kamuya sunulmaması gerektiğini savundu.
İNSANLIK İÇİN GERİ DÖNÜŞÜ OLMAYAN BİR YOL
Harari, konuşmasını yapay zekanın insanlık için geri dönüşü olmayan bir yol olduğunu belirterek sonlandırdı. YZ’nin gelişiminin sadece bir teknoloji meselesi değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel bir dönüşüm olduğunu vurgulayan Harari, bu teknolojinin insanlık üzerindeki etkilerinin daha dikkatli bir şekilde ele alınması gerektiğini söyledi.
“YZ'yi kontrol altına almak için yapacağımız düzenlemeler, medeniyetimizi korumak için attığımız en önemli adım olabilir. Eğer bu fırsatı kaçırırsak, yapay zeka bizi kontrol altına alabilir,” diyerek konuşmasını sonlandırdı. (DUYGU DİLEK)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.