Okulların açılma tarihleri yaklaştıkça hem anne babayı hem de okul kavramıyla yeni tanışacak olan minik öğrencileri, karışık duygular sarıyor. Bazılarında mutluluk, bazılarında heyecanla beraber korku ve endişe daha baskın oluyor.
Yeni görev ve sorumluluklar, uyulması gereken kurallar, daha önemlisi hiç tanımadığı bir kalabalıkla yaşamak durumunda olması çocuklar ve aileleri için önemli bir kaygı sebebi olabiliyor. Aile kurumu, kişinin sosyalleştiği ilk yer. İkinci ve en önemli basamak da okul. Okul, çocuğun gelişiminde yürüme, konuşma gibi önemli aşamalardan biridir. Her yeni aşama gibi aile için ‘Doğal bir hayat krizi’dir ve uyum gerektirir. İlkokula başlama ile birlikte çocuk yeni ve karmaşık bir sosyal çevreye girer, bir birey olarak toplumda yer alır ve dış dünyaya açılır. Uzmanlara göre, okula alışma dönemi ortalama iki-üç hafta kadardır. Bu dönemin sağlıklı bir şekilde geçirilebilmesi çocuğun okula ne kadar hazırlıklı olduğu ile ilişkilidir. Okula başladığında çocuk; yeterli bedensel, zihinsel, ruhsal ve sosyal olgunluğa erişmişse önemli sorunlar yaşanmaz.
Evden ayrılabilme başarısını gösteremeyen çocukların okula uyumları zorlaşır. İki-üç haftada uyumu gerçekleştiremeyen çocuklarda okula tepki giderek, artar ve okul saatlerinde çeşitli ağrıları, kusma gibi tepkiler görülürse ‘Okul fobisi’ denilen sorunun gelişiyor olduğu düşünülür. Her çocukta belirtilerin türü ve şiddeti değişik olabilir. Ancak bunu aşmanın yolu, öncelikle sevecen bir öğretmenin desteğiyle çocuğun okula gitmesi için kararlı ve kesin bir tavır almaktır. Okula gitmenin ertelendiği her saat problemin büyümesine yol açar. Bu nedenle çocuğun okula devamı için net bir tavır alınmalı ve mümkünse ilk günler tercih ettiği aile büyüğü ile okula hemen devamı sağlanmalıdır.
Okula hazırlığı evde desteklemek için; çocuğunuzun bu yeni ‘sınırları’ olan kuruma alışabilmesi için önceden onu hazırlayın. Aşama aşama onu okulun getireceği talepleri anlatın. Çocuğunuzun okula daha rahat uyum sağlayabilmesi ve sizden bağımsızlaşabilmesi için ona bazı sorumluluklar verin. Çocuğunuzun kendi kendine yemek yemek, tuvalet temizliği, eşyalarını düzene sokmak gibi konularda bağımsızlaşabilmesi okula uyumunu hızlandıracaktır. Çocuğunuzun dil gelişimini desteklemek için; resimli kitaplar okuyup sorular sorun, günlük hayatınızda onunla sohbet edin, renkleri ve gruplandırmayı öğrenebilmesi için oyunlar oynayın. Okul öncesinde çocuğunuzun değişen aktivitelerle 30- 40 dakika masa başında geçirebilmesi için uygun düzen ve materyaller sağlamaya çalışın. Oluşturacağınız düzende mutlaka okuma-yazma etkinliklerini yapmak yerine çeşitli zihinsel oyunlar boyama, oyun hamuru, yap-boz gibi faaliyetler yapabilirsiniz. Tüm bu uğraşılar okuma-yazmaya temel oluşturacak zihinsel uyaranlardır. Çocuğunuza bol kitap okuyun, karakterler, olaylar ve gerçek dünya arasındaki benzerlik ve farklılıkları konuşun. Görsel becerilerini geliştirmek için gördüğünüz her şeyin (ağacın, bulutun vs.) neye benzediğini konuşun, birlikte resmini çizmeyi deneyin. “Bu resimdeki benzerlikleri ya da farklılıkları bul", “ Burada ne gibi hatalar var" türünden sorular görsel ve düşünsel becerilerini bağlantılandırır ve geliştirir. Çocuğunuzun sıralama becerilerini geliştirin. Nesneleri, olayları, kelimeleri sıra ile hatırlamayı öğretin. Matematik derslerine yatkınlığını oluşturmak için onunla sayılarla ilgili oyunlar oynayın.
Çocukların ebeveynleriyle daima beraber olamayacaklarını öğrenmek için dürüst açıklamalara ve deneyimlere ihtiyaçları vardır. Çocuğunuza ayrı olduğunuzda da mutlu ve güvenli hissedebileceğini ve bu ayrılığın geçici olduğunu anlatın.
İlk günlerdeki uyumu hızlandırmak ve olası okul reddiyle başa çıkmak için ebeveynlere öneriler, çocuğunuzun okulla ilgili duygu ve endişelerini ifade etmesine fırsat tanıyın. Eğer olumsuz duyguları varsa, dinleyin ve kabul edin. Çocuğunuzun okulla ilgili sorduğu sorulara dürüst ve detaylı cevaplar verin.
Çocuğunuzun okulla ilgili korkuları parmak emme, bebekçe konuşma ya da yatağını ıslatma gibi birtakım problem davranışlar olarak kendini gösterirse, sabırlı olup bu davranışları görmezden gelin, rutininizi bozmayın ve okulla ilgili pozitif yaklaşımınıza devam edin. Çocuğunuza karşı sakin ve sabırlı olmaya çalışın. Unutmayın ki, okul onun için yepyeni bir deneyimdir ve birtakım problemler yaşaması son derece doğaldır.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.