Sosyal Fobi (Çekingenlik)

Sosyal fobi; kişinin sosyal ortamlarda ayıplanacağı, rezil olacağı konusunda korku duyması ve sosyal ortamlardan kaçınması ile seyreden bir problemdir. Bu korku aşırılık içerir ve süreklidir.

Sosyal fobide başkaları tarafından alay edilme, eleştirilme ya da seyredilme düşünceleri kişiyi rahatsız eder. Bu korku kişi tarafından da mantıksız ve abartılı kabul edilir. Ancak baş etme becerileri yetersiz kalır. Sosyal ortama girmemeyi tercih eder ya da ortamda kaldığı sürece sıkıntı ile katlanır.

Sosyal fobinin görüldüğü ortamların bazıları şöyle sıralanabilir;

- Topluluk önünde konuşmak

- Toplum içinde yeme, içme

- Toplu taşım araçlarına binme, para alma-verme

- Telefonda yabancı biriyle konuşma

- Düğüne, davete katılma

- Umumi tuvaletleri kullanma gibi...

Bildik ortamlarda kendini iyi hisseden, konuşkan biriyken topluluk önünde ya da tanımadığı insanların yanında birden değişebilir. Gözlerini kaçırmaya, sıkılmaya ve ortamdan kaçmaya çalışır.

Sosyal ortamlarda karşılaşan kişide fiziksel belirtiler de ortaya çıkar. Birden yüz kızarması başlayabilir, terleme, ağız kuruluğu hisseder. Konuşurken heyecanlanır, nefesinin kesildiğini, titrediğini hisseder. Bu durumu fark edilir, etraftan uyarı alırsa sıkıntıları artarak sürer ve bir an önce ortamda uzaklaşmaya çalışır. Bu olumsuz deneyimlerden sonra kaçınma hali artar. Gününü evde ya da sosyal ortamlardan uzakta yalnız geçirir.

Sosyal fobi ilk ergenlik dönemlerinde fark edilir. Karşı cinsle tanışmalarda çekinme, sınıfta söz alamama, topluluk önünde heyecanlanma görülebilir. Olumsuz deneyimler ve eleştirilme korkusu okuldan sonra hayatın diğer alanlarına da taşınır.

Sosyal fobi tedavisinin atlanması kişide önemli kayıplara yol açar. Ailesince içe kapanık, utangaç sanılan birçok kişi aslında tedavi ile düzelebilen sosyal fobik olabilir. Arkadaş edinememe, iş kaybı yalnızlığını artırır. Depresyon, alkol madde kullanımı gibi birçok ek psikiyatrik bozukluğa da neden olur.

Yardım almak için psikiyatri uzmanına başvurulması gerekir. Tedavisinde kaygı düzeyini azaltmaya yönelik ilaç tedavileri yanında bireysel terapiler uygulanır. Kişide sosyal ortamlarda beklenen olumsuz düşüncelerle baş etme becerileri öğretilir.

Dostlukla kalmanız dileğiyle...