Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan Coronavirüs (2019-nCoV) salgını Aralık ayından itibaren binlerce kişiyi enfekte etti ve ölümlere sebep oldu. Virüsü ilk kez çözen bilim adamı Leo Poon, muhtemelen vahşi bir hayvanda başladığını ve insanlara yayıldığını düşünmektedir. Virüs hayvandan insana bulaşır iken form değiştirip insandan insana bulaşır hale gelmiştir. Virüsün kuluçka süresi 2 hafta kadardır.
Coronavirüsler hayvanlar arasında yaygın olan büyük bir virüs grubudur. Coronavirüsler, 1970'lerin başından itibaren hayvanlarda hastalıklara neden olduğu kabul edilmekte olup, öncelikle memelilerin ve kuşların üst solunum ve gastrointestinal sistemini enfekte etmektedir. Coronavirüsler çiftlik hayvanlarında ve evcil hayvanlarda, bazıları ciddi olabilecek ve tarım endüstrisi için bir tehdit olabilecek bir dizi hastalığa neden olur. Tavuklarda, sığırlarda görülen formları barsak yangısı ve ishale yol açmaktadırlar.
Kedi coronavirüsünün iki formu olup, kedi enterik coronavirüs (Feline coronavirus, FCoV) daha az klinik önemi olan bir patojendir, ancak bu virüsün spontan mutasyonu yüksek ölüm ile ilişkili bir hastalık olan kedi enfeksiyöz peritonitisine (feline infectious peritonitis, FIP) neden olabilir. İki tür köpek koronavirüsü (CCoV) vardır, bunlardan biri gastrointestinal hastalığa neden olan virüstür ve diğeri solunum yolu hastalığına neden olmaktadır. Çalışmalar, kedileri ve köpekleri etkileyebilecek köpek corona virüsünün köpekler için ölümcül olabileceğini gösteriyor. Tarihte kayıtlara geçmiş, kedi ya da köpekten insana bulaşmış bir coronavirüs kaydı bulunmamaktadır. Kedi ve köpekteki formları insanı enfekte etmez.
Coronavirüsler hayvanlar arasında yaygın olan büyük bir virüs grubudur ve nadir durumlarda bilim adamları tarafından zoonoz (hayvandan insana bulaşan) olarak adlandırılmaktadır(kedi ve köpekteki formları hariç). Bulaşma doğrudan temas (tükürük, kan, idrar, dışkı vb.), dolaylı temas (hayvanların yaşadığı ve dolaştığı alanlarla veya mikroplarla kontamine olmuş nesnelerle veya yüzeylerle temas etmek) yoluyla, vektör kaynaklı (bir kene veya sivrisinek veya pire gibi bir böcek tarafından ısırılmak) ve Çin’de olduğu gibi düşünülen gıda kaynaklı (kontamine bir şey yemek veya içmek, pastörize edilmemiş süt, az pişmiş et, yumurta veya enfekte bir hayvandan dışkısı ile kontamine çiğ meyve ve sebzeler gibi) olabilmektedir. Hastalığın antibiyotikle tedavisinin olmaması ve virusun mutant formlara dönüşerek hastalık yapma yeteneğinin güçlenmesi bu hastalığa karşı hijyen, koruma ve kontrol önlemlerinin alınmasını önemli kılmaktadır.
Coronavirüsler, bazı formları insanlarda hastalığa neden olan büyük bir virüs ailesidir. Diğer formları ise develer, genç yaşlı sığırlar, domuzlar, kediler, köpekler, kuşlar, ve yarasalar da dahil olmak üzere hayvanlar arasında dolaşmaktadır. Yarasalar bilim adamları tarafından artık tüm büyük coronavirüslerin orijinal kaynağı olarak kabul edilmektedir. Son dönemlerde ortaya çıkan coronavirus kaynaklı Ağır Akut Solunum Sendromu (severe acute respiratory syndrome, SARS) ve Orta Doğu Solunum Sendromu (Middle East respiratory syndrome, MERS) gibi zoonoz karakterli salgınların yarasaların ağız veya dışkı yoluyla kirlettiği meyveleri yiyen evcilleştirilmiş memeli hayvanlar tarafından insanlara sıçradığı tahmin edilmektedir.
Yani kedi ve köpekteki corona virüsü insanlara bulaşmaz. Kedilerde görülen fip hastalığı ise corona virüsünün mutasyonu ile hastalığa neden olmaktadır. Fakat bu hali de ne insanlara ne de köpeklere bulaşmaz. Köpekler için tamamen etkili corona aşısı bulunurken, kediler için işe yarayan bir aşı bulunmamaktadır.
Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan Coronavirüs (2019-nCoV) salgını Aralık ayından itibaren binlerce kişiyi enfekte etti ve ölümlere sebep oldu. Virüsü ilk kez çözen bilim adamı Leo Poon, muhtemelen vahşi bir hayvanda başladığını ve insanlara yayıldığını düşünmektedir. Virüs hayvandan insana bulaşır iken form değiştirip insandan insana bulaşır hale gelmiştir. Virüsün kuluçka süresi 2 hafta kadardır.
Coronavirüsler hayvanlar arasında yaygın olan büyük bir virüs grubudur. Coronavirüsler, 1970'lerin başından itibaren hayvanlarda hastalıklara neden olduğu kabul edilmekte olup, öncelikle memelilerin ve kuşların üst solunum ve gastrointestinal sistemini enfekte etmektedir. Coronavirüsler çiftlik hayvanlarında ve evcil hayvanlarda, bazıları ciddi olabilecek ve tarım endüstrisi için bir tehdit olabilecek bir dizi hastalığa neden olur. Tavuklarda, sığırlarda görülen formları barsak yangısı ve ishale yol açmaktadırlar.
Kedi coronavirüsünün iki formu olup, kedi enterik coronavirüs (Feline coronavirus, FCoV) daha az klinik önemi olan bir patojendir, ancak bu virüsün spontan mutasyonu yüksek ölüm ile ilişkili bir hastalık olan kedi enfeksiyöz peritonitisine (feline infectious peritonitis, FIP) neden olabilir. İki tür köpek koronavirüsü (CCoV) vardır, bunlardan biri gastrointestinal hastalığa neden olan virüstür ve diğeri solunum yolu hastalığına neden olmaktadır. Çalışmalar, kedileri ve köpekleri etkileyebilecek köpek corona virüsünün köpekler için ölümcül olabileceğini gösteriyor. Tarihte kayıtlara geçmiş, kedi ya da köpekten insana bulaşmış bir coronavirüs kaydı bulunmamaktadır. Kedi ve köpekteki formları insanı enfekte etmez.
Coronavirüsler hayvanlar arasında yaygın olan büyük bir virüs grubudur ve nadir durumlarda bilim adamları tarafından zoonoz (hayvandan insana bulaşan) olarak adlandırılmaktadır(kedi ve köpekteki formları hariç). Bulaşma doğrudan temas (tükürük, kan, idrar, dışkı vb.), dolaylı temas (hayvanların yaşadığı ve dolaştığı alanlarla veya mikroplarla kontamine olmuş nesnelerle veya yüzeylerle temas etmek) yoluyla, vektör kaynaklı (bir kene veya sivrisinek veya pire gibi bir böcek tarafından ısırılmak) ve Çin’de olduğu gibi düşünülen gıda kaynaklı (kontamine bir şey yemek veya içmek, pastörize edilmemiş süt, az pişmiş et, yumurta veya enfekte bir hayvandan dışkısı ile kontamine çiğ meyve ve sebzeler gibi) olabilmektedir. Hastalığın antibiyotikle tedavisinin olmaması ve virusun mutant formlara dönüşerek hastalık yapma yeteneğinin güçlenmesi bu hastalığa karşı hijyen, koruma ve kontrol önlemlerinin alınmasını önemli kılmaktadır.
Coronavirüsler, bazı formları insanlarda hastalığa neden olan büyük bir virüs ailesidir. Diğer formları ise develer, genç yaşlı sığırlar, domuzlar, kediler, köpekler, kuşlar, ve yarasalar da dahil olmak üzere hayvanlar arasında dolaşmaktadır. Yarasalar bilim adamları tarafından artık tüm büyük coronavirüslerin orijinal kaynağı olarak kabul edilmektedir. Son dönemlerde ortaya çıkan coronavirus kaynaklı Ağır Akut Solunum Sendromu (severe acute respiratory syndrome, SARS) ve Orta Doğu Solunum Sendromu (Middle East respiratory syndrome, MERS) gibi zoonoz karakterli salgınların yarasaların ağız veya dışkı yoluyla kirlettiği meyveleri yiyen evcilleştirilmiş memeli hayvanlar tarafından insanlara sıçradığı tahmin edilmektedir.
Yani kedi ve köpekteki corona virüsü insanlara bulaşmaz. Kedilerde görülen fip hastalığı ise corona virüsünün mutasyonu ile hastalığa neden olmaktadır. Fakat bu hali de ne insanlara ne de köpeklere bulaşmaz. Köpekler için tamamen etkili corona aşısı bulunurken, kediler için işe yarayan bir aşı bulunmamaktadır.
15 gün sonra görüşmek üzere hepinize sevgi dolu ve sağlıklı günler dilerim.
Not: Merak ettiğiniz sorular için [email protected] adresinden ulaşabilirsiniz.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.