Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Nazlı Gülsoy Kırnap, “2000 yılından sonra tuzlarımıza artık iyot eklenmeye başlandı. İyot eksikliği bebeklerde önlenebilir zekâ geriliğinin en önemli nedenidir. Gebelerde iyot eksikliğini o yüzden çok önemsiyoruz. Gebelerde artmış bir iyot ihtiyacı var. Sizin ve benimde almam gereken iyotun iki katı oranında gebelerin iyot alması gerekir” dedi.
Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Nazlı Gülsoy Kırnap, tvDEN ekranlarında hafta içi her gün yayınlanan Gazeteci Emin Aydın’ın hazırlayıp sunduğu Emin Aydın’la Baş Başa’nın konuğu oldu. Kırnap, trioid bezinin gebelerde önemli bir organ olduğunu belirtti.
“TİROİD VÜCUDUMUZ İÇİN ÖNEMLİ BİR ORGANDIR”
Tiroit bezinin insan vücudu için olmazsa olmaz bir organ olduğunu belirten Kırnap, “Tiroid bezi gırtlağın ön bölümünde yer alan cilt altında olan 20-25 gramlık bir organ. Bugünkü konumuz gebelerde tiroid fonksiyon bozukluklarının gebelik ve bebeğe olan ilişkisini inceleyeceğiz. Fetüs döneminde bebek anne karnındayken beyin, sinir sistemi, organ ve iskelet sistemi gelişimi için mutlak gerekli bir hormondur. Gebelikten sonra doğumdan sonrada erişkin yaşta da yine birçok organların fonksiyonlarını yürütebilmesi için ve ısı enerji dengemizin sağlanması için tiroid hormonlarına ihtiyacımız var. Vücudumuz için mutlaka olması gereken bir organdır. Ameliyattan sonrada hormonu mutlaka dışarıdan almamız gerekir, önemli bir organdır. Olmazsa yaşamla bağdaşmıyor, yani olmazsa olmuyor. İlla olması gereken bir organ yoksa onun ürettiği hormonları dışarıdan almamız gerekiyor” dedi.
“GEBELİĞİN TETİKLEDİĞİ DURUMLARDA TİROİD HASTALIKLARI ORTAYA ÇIKABİLİR”
Kırnap, “Gebeliğinde kendisinde şöyle değişiklikler olur. Aslında gebelik sanki bir guatrı taklit eden bir durumdur. Gebelik hormonu HCG, yapısal olarak tesaha dediğimiz tiroidi uyaran hormona benzer. Gebelikte de çok yüksek miktarda artmış HCG, tiroit bezinde büyümeye neden olabilir. Aynı zamanda tiroid hormonlarının üretilebilmesi için mutlaka iyot gereklidir. Gebelik döneminde iyot ihtiyacı artar, bu çok önemlidir. Bu artan iyot ihtiyacını karşılamak için de daha fazla çalışması gerekir ve kanlanması da artar. Kan laboratuvar değerlerinde de sanki bir hiper tiroidi taklit eden bir durum vardır. Tiroid hastalığını taklit eden bir duruma neden olabilir. Bu fizyolojikte olabilir, gerçekten bir tiroid hastalığı da olabilir. Bunu gebelikte ayırt etmemiz gerekiyor. Bu tamamen fizyolojik olan bir durumken, meyilli olabilir bazı tioid hastalıklarına. Gebelik bu durumu ortaya çıkarabilir. Tamamen gebeliğin tetiklediği durumlarda da bir takım tiroid hastalıkları ortaya çıkabilir” diye konuştu.
“ÇEŞİTLİ TİROİD HASTALIKLARI VARDIR”
Trioid hastalıklarının farklı bulguları olduğunu söyleyen Kırnap, “Çeşitli tiroid hastalıkları vardır esasında. Hangi tiroid hastalığı varsa ona göre bulguları ayrı olabilir. Trioid hastalıklarını kabaca modüler tiroid hastalıkları, hiper tiroidi diye ayırırsak hipotiroidi az çalışan tiroid bezine diyoruz. Çok çalışan yani istenilenden fazla çalışan tiroid hastalığına da hipertiroidi diyoruz. Hipotiroidi, toplumda çok sıktır. Hipotiroidi aslında kısırlığın en önemli nedenlerinden biri olduğu için aşikâr hipotiroidi de çok gebelik beklemeyiz. Nadiren de olsa aşikar bir hipotiroidi gebelik varsa klasik hipotiroidi semptomları olabilir. Halsizlik, yorgunluk, deri de kuruluk, saçta dökülme, performans düşüklüğü, anlamsız kilo alma bu ilerleyen dönemlerde olabilir. Hipertiroidi gebeliği taklit eden bir durum aslında. Burada çarpıntı olabilir, terleme olabilir, sıcağa karşı intölerans olabilir, iştahta artma olabilir, biraz hareketlerde canlanma olabilir” diye konuştu.
“AŞİKÂR HİPOTİROİDİ DE GEBELİK OLMUYOR “
Kırnap, “Gebelerde ise tiroid özellikle önemli. Ciddi aşikar hipotiroidi de gebelik olmuyor. Gebelerdeki tiroid fonksiyon bozuklukları genelde silik seyredebilir, o yüzden mutlaka gebe kalındığı dönemde kadın doğumcu arkadaşlar bu konuda zaten çok hassas. Laboratuvarda tarama testi yapıyoruz. Özellikle ailenizde tiroid hastalığı varsa, sizin daha önce geçirmiş olduğunuz bir tiroid rahatsızlığınız varsa gebe kalmadan öncede tiroidinizin normal seviyede mi gebe olmanız için uygun bir düzeyde midir? diye onun için kontrollerin yaptırılması lazım. Hiçbir öykünüz yoksa da zaten bizim tiroid hormon testlerimiz ulaşılabilir, ucuzlar ve herkese de uygulanabilirler. O yüzden ilk aşamadan itibaren normal mi değil mi diye bakalım istiyoruz” dedi.
“BİZİM BÖLGEMİZ İYOT EKSİKLİĞİ İÇİN ENDEMİK BİR BÖLGE”
Kırnap, “Bizim ülkemiz iyot eksikliği için endemik bir bölge. Özellikle 2000’li yıllara kadar orta ve yüksek iyot eksikliği olan bir ülkeydi, hatta Aydın’a baktım 1998 yılında iyot eksikliği olan bir bölge. 2000 yılından sonra tuzlarımıza artık iyot eklenmeye başlandı. İyot eksikliği bebeklerde önlenebilir zekâ geriliğinin en önemli nedenidir. Gebelerde iyot eksikliğini o yüzden çok önemsiyoruz. Gebelerde artmış bir iyot ihtiyacı var. Sizin ve benimde almam gereken iyotun iki katı oranında gebelerin iyot alması gerekir. Mutlaka gebeler fazladan iyot almalılar, aynı folik asit gibi. Bizim ülkemiz için özellikle önemli. İyot desteğini mutlaka gebelerimize vermeliyiz, çünkü bebek 12’nci haftaya kadar tiroid hormonları yani beyin, organ, sinir sistemi gelişimi için anneye bağımlı. Annenin mutlaka tiroid hormonlarını alması gerekiyor, 12’nci haftadan sonra kendi tiroid bezi gelişmeye başlıyor ve 20’nci hafta da ancak olgunlaşıyor. O zamana kadar mutlaka annenin her zaman laktasyonda da iyot desteği alması gerekir. 2007 yılında tuzlarımıza iyot katıldıktan sonra yapılan çalışmalarda bazı bölgelerimiz iyot noktasında hala eksik. Aydın ili için fena değildi iyot atım miktarları. Son zamanlarda birtakım popüler yaklaşımlarda var, iyotsuz tuz kullanın gibi. Bizim topraklarımız iyot açısından fakir topraklar, çünkü iyot toprak üzerinden sellerle, erozyonlarla, ırmaklarla denizlere akıyor. Böyle olunca da toprağımız iyot açısından fakir oluyor. O topraklarda yetişen bitkilerle beslenen hayvanlar ve insanlarda iyottan fakir olmuş oluyorlar” ifadelerini kullandı. (AYHAN BOĞATARAN)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.