Aydın Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Biyoloji Bölümü Öğr. Üyesi Prof. Dr. Aziz Avcı, Türkiye’de 60, Aydın’da 23 türde yılan olduğunu ifade etti. Avcı, geçtiğimiz günlerde Aydın’da görüntülenen yılanın ise, “Kedi göz” cinsi ve yarı zehirli bir yılan olduğunu vurguladı.
Doğadaki dengenin sağlanması adına yılan türlerinin etkisi ve bu türlerin özellikleri hakkında bilgiler veren (ADÜ) Biyoloji Bölümü Öğr. Üyesi Prof. Dr. Aziz Avcı, deniz seviyesindeki bölgelerde Mart sonu ile Nisan ayı ilk haftası, yani yılanların kış uykusundan uyandıkları dönemde vatandaşların dikkatli olması gerektiğini vurguladı.
“YARI ZEHİRLİ BİR TÜR”
Aralık ayında Aydın’ın Bozdoğan ilçesinde yılan görülmesi sonrası, “İklim değişikliğinden kaynaklı mı?” , yoksa “Bu mevsimde yılanın görülmesi normal mi?” soruları üzerine açıklama yapan, ADÜ Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Azizi Avcı, “Görülen yılan halk arasında kedi gözlü yılan olarak tabir edilen yılan türlerinden. Türkiye’nin büyük bir kısmında yayılış gösteriyor. Aydından bu yılanın görülme sahası arasında yer alan bir il. Çok büyük olmayan bir yılan türü, 80-90 santim boyunda olabilir. Yarı zehirli bir yılandır çünkü bu yılanların zehir dişleri üst çene de geride bulunmaktadır. Isırdıkları zaman avlarını bayıltmaya yarıyor. Bunların zehirleri insanlar için çok tehlikeli değildir ancak yine de bu yılan tarafından ısırılmaması gerekmektedir. Aralık ayında görülmesi ise Ege Bölgesi için normaldir. Çünkü bu bölgede mevsim biraz daha yumuşak geçer, kış çetin yüzünü göstermez. Bundan dolayı zaman zaman kasım, aralık bazen de ocak ayında bile yılan görebiliriz. Bu mevsimde Aydın’da yılan görmek normaldir. Geçtiğimiz yıllarda Üniversite kampüsü içerisinde bir Hazer Yılanı bile görmüştük” dedi.
KIŞ MEVSİMİNDE YARI UYUŞUK OLUYORLAR
Havaların soğuması ile birlikte, yılanların hareketlerinin yavaşladığına dikkat çeken Prof. Dr. Aziz, “Mevsim soğuk olduğundan ve bu hayvanlar da soğukkanlı olduklarından dolayı hareketleri de kışın yavaşlıyor. Kış mevsiminde bu hayvanlar yarı uyuşuk şekilde etrafta dolaşır. Buda tabi savunmasız olmalarını sağlıyor, bir yırtıcı tarafından daha rahat bir şekilde etkisiz hale getirilebiliyorlar. Ortam ısınmaya başladığı zaman vücut sıvıları da artmaya başlar ve hareketleri de hızlanır Buharkent‘te görülen bu yılanı, nisan veya mayıs ayında gördüğümüzde yakalamamız bile pek mümkün olmayabilir” ifadelerini kullandı.
“AYDIN’DA BİR TÜR TAM ZEHİRLİDİR”
Türkiye’de ortalama 60, Aydın’da ise üçü zehirli toplam 23 yılan türü olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Aziz, “Türkiye’de 60 civarında yılan türü yayılış gösteriyor, bunların büyük bir kısmı zehirsizdir. Aydın’da ise 23 civarında yılan türü gözlemlenmiştir. Bunlardan sadece bir tanesi tam zehirlidir. Halk arasında engerek olarak bilinen tür bu civarda da zaman zaman görülebilir. Ancak bu hayvanlar gececi olduklarından dolayı gündüzleri pek rastlanılmaz. Yine de görüldüğünde yaklaşılmaması gerekmektedir, mümkün mertebe dokunulmaması gerekiyor, koruma altında oldukları için de öldürmemesi gerekiyor” şeklinde konuştu.
“KARAYILAN’I GÖRDÜĞÜMÜZ ZAMAN RAHATLAYABİLİRİZ”
Yılanların ekosisteme olan faydalarına değinene Prof. Dr. Aziz, “Yılanlar etçil hayvanlardır, özellikle küçük memeliler olan fare, kuş veya kurbağa canlılarla beslenirler. Özellikle kemirgenlere yemeleri oldukça önemli. Çünkü kemirgenler doğada kontrol altına alınmayacak olursa taşıdıkları hastalıklardan ve çevreye verecekleri zarardan dolayı insanlar için çok tehlikeli. Bu yüzden kemirgenlerin kontrol altına alınması için biyolojik mücadele de yılanlar kullanılmıştır. Örneğin Karayılan Kıbrıs’ta biyolojik mücadele de kullanılan bir türdür. Bunun dışında Karayılan’ın bir özelliği daha var o da diğer yılanları da yiyebiliyor olması. Özellikle zehirli yılanları yedikleri için Karayılan’ı gördüğümüz zaman biraz daha rahatlayabiliriz çünkü çevrede bir Engerek varsa onu da tüketebileceğinden dolayı faydalı bir türdür” dedi.
“YILANLARIN ZEHRİ MEVSİME GÖRE DEĞİŞMEZ”
Yılanların zehirlerinin mevsime göre değişmediğini ifade eden Prof. Dr. Avcı, “Yılanların zehirleri mevsimlere göre değişiklik göstermez. Çünkü yılanın zehri tükürük bezlerinde meydana gelir. Özellikle tükürük bezindeki enzimlerin değişmesi kuvvetlenmesi ile ve bunların bir diş aracılığıyla da iletilmesi ile oluşur. Yani bir insanın tükürüğünün değişmemesi gibi yılanların da zehirleri dönemsel olarak değişmez” ifadelerini kullandı.
KIŞ UYKUSUNDAN UYANDIKLARINDA DİKKAT!
Yılanların kış uykusundan uyanma zamanında dikkatli olunması gerektiğini ifade eden Pof. Dr. Avcı sözlerinin şu şekilde sonlandırdı: “Yılanlarla ilgili dikkat etmemiz gereken konulardan bir tanesi de özellikle bahar aylarında kış uykusundan uyanma zamanları geldiğinde, çiftleşme için etrafta dolandıkları zaman daha çok yılın görürüz. Havalar da ısınmaya başladığı için hareketleri de hızlı olur. Bu dönemlerde insanlarımız biraz daha dikkatli olmalıdır” (ERDAL AYDIN)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.