Takip Et
  • 7 Ağustos 2023, Pazartesi

Çocuklar Neden Yalan Söyler?

Yalan, kelime anlamı olarak, yanlış olduğu bilinmesine rağmen, karşı tarafı yanıltmak amaçlı yapılan davranış ya da sözlerdir. Yalan söylemenin yanlış olduğu çocukluğumuzda öğretilen ilk kurallardandır. Hiç kimse ben yalan söylerim, yalanı severim, yalan iyi bir şeydir demez. Yalanın kelime anlamı olarak, yanlış olduğu bilinmesine rağmen, bilinçli olarak karşı tarafı yanıltma ve çıkar sağlama amacı güttüğü için 7 yaşına kadar çocuğun yalan söylemesinden bahsedemeyiz.

3 yaş öncesinde çocuklar düşüncelerinin kişisel olduğu bilincinde değildirler. Bundan dolayı hiçbir şekilde çocuk ve yalan ilişkisi kurulamaz.3-4 yaşlarında olağanüstü bir hayal gücü, yeni bilgi ve beceriler kazanma ve bunları test etme isteği çocuğun psikolojik ve fiziksel gelişiminde yer alır. Masal dünyasında yaşayan çocuk çok farklı hikâyeler anlatabilir, suçu başkalarına atabilir. Gerçeklik duygusu henüz oluşmadığından, abartılı söylemler, hayallerle ilgili ifadelerin gerçek gibi anlatılması tamamen normaldir.

5 yaşından itibaren gerçek ile yalan arasındaki fark çocuk tarafından kavranmaya başlanır. Fakat anne babayı memnun etme isteği, onların sevgisini ve ilgisini kaybetmeme arzusu çok yoğun olup, anne babanın üzüleceği ya da kızabileceği durumlarda gerçeği çarpıtma yoluna gidebilirler ki, bu da gayet doğaldır. Çocukların 7 yaşından itibaren soyutlama yeteneği gelişir, 8-9 yaşlarında gerçek ile yalan arasındaki fark tam olarak kavranır, 10-11 yaşlarında ise doğru ile yanlışı kendi bilişsel becerisi ile ayırır hale gelir.

Yalan söyleme 11 yaşın üzerinde devam ediyorsa uyum ve davranış bozukluğu olarak kabul edilebilir. Burada da öncelikle yalanın sadece anne babaya mı, genel olarak mı söylendiğine dikkat edilmelidir. Anne babanın çocuk yetiştirmedeki yanlışlıkları ve çocuğa verdikleri tepkiler burada ana unsur olabilir.

Çocukların yalan söylemesinde ebeveyn davranışları da çok etkilidir. Nasıl olsa çocuk anlamaz diyerek söylenen yalanlar çocuk tarafından çok kolay fark edilir. Hastane ziyaretine gidiyoruz diyerek çocuğu evde bırakıp alışverişe çıkmanız, en yakın arkadaşınızdan gelen misafir olma isteğini bugün hastaneye gideceğim yalanıyla kabul etmemeniz gibi pek çok yalanınız çocuklar çok iyi birer taklitçi oldukları için çocuğunuzun yalana başvurmasının yolunu açacaktır. Çocuk ilgi çekmek, sevginizi almak için de yalana başvurabilir. Bu nedenle çocuğunuzla nitelikli zaman geçirmeniz ve ona sevginizi göstermeniz önemlidir. Çocuk ebeveynleri tarafından ceza ile terbiye edilmeye çalışılıyorsa da yalan söyleyebilir. Okul başarısızlığının bağışlanmadığı, en küçük bir hatasında ağır cezalara maruz kalan çocuk, eşyasını kaybettiğinde çalındığını söyleyebilir, kırık notlarını eve getirmemek için babasının imzasını taklit ederek okula geri götürebilir. Erken çocukluk dönemlerinde aşırı ödüllendirilen çocuklar, gerçek hayatta bunu bulamadıklarında yalan söyleme gereksinimi duyabilirler. Hiç ödüllendirmeme de aynı etkiyi yapabilir 

ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.