Kuş Bakışı programında, hukukçu ve sosyolog Zekai Savaşlar, toplumun kanayan yarası haline gelen israf meselesini derinlemesine ele aldı. Programın ana eksenini, bireysel ve toplumsal düzeyde savurganlıkların yalnızca maddi değil, manevi boyutlarıyla da değerlendirildiği kapsamlı bir sohbet oluşturdu.
İSRAFIN GENİŞ YÜZEYİ: MADDİ VE MANEVİ KAYBIMIZ
"İnsanlar israf denince yalnızca parayı düşünüyor. Ancak israf, hayatımızın farklı alanlarında bize kaybettiriyor. Boşa harcadığımız zaman, sağlıksız tüketim alışkanlıklarımız ve saygısız davranışlarımız da manevi birer israftır," diyen Zekai Savaşlar, bilinçsiz harcamaların bireyleri ve toplumları zayıflattığını belirtti.
KÜLTÜREL KODLAR VE MODERN TÜKETİM KAPANI
Konuşmasında gelenek ve göreneklere de değinen Savaşlar, "Eskiden kıraathaneler, kitap okuma ve tartışma yeriydi. Bugün kahvehaneler zaman öldürme mekânlarına dönüştü. Bu zaman israfıdır," diyerek, üretkenliğin yerini alan tembellik anlayışına dikkat çekti.
"SARI MANGAL HİKÂYESİ VE GÜNÜMÜZ ARABALARI"
Osmanlı döneminde yaşanan "Sarı Mangal" hikâyesini hatırlatan Savaşlar, gösteriş merakının geçmişten günümüze hiç değişmediğine vurgu yaptı: "Abdülmecid Han döneminde moda olan sarı mangallar için devlet kaynakları çarçur edildi. Günümüzde ise bu anlayışın karşılığı lüks makam araçlarıdır. Hâlbuki halkın kaynakları verimli yatırımlar için kullanılmalıdır."
KAMUSAL İSRAF: ORTAK HAZİNEYE SAHİP ÇIKMA ÇAĞRISI
Programda, devlet yönetimindeki israflara örnek olarak "doğum günü kartı" olayı anlatıldı: "Bir belediye başkanının vatandaşa tebrik kartı yollamak için iki kişiyi ve aracı seferber etmesi hangi akla hizmettir? O bütçe, toplum yararına projelere aktarılmalıdır."
"MODA BİR HIRSIZLIKTIR"
Toplumun moda akımlarıyla harcamaya teşvik edildiğini belirten Savaşlar, "Moda, bireyi gösteriş ve rekabete sürükleyen bir tüketim tuzağıdır. Bu tuzaktan uzak durmak, huzurlu bir yaşamın anahtarıdır," dedi.
BİREYSEL SORUMLULUK VE TOPLUMSAL BİLİNÇ
"Sağlığımıza dikkat etmeden tükettiğimiz gıdalar ve kullandığımız zararlı alışkanlıklar, bedenimize ihanet etmektir," diyerek sağlığa yönelik israfın da tehlikelerine değindi. Savaşlar, ilaç kullanımında yaşanan savurganlıkları örnek göstererek Çin'deki taneyle ilaç verme uygulamasının Türkiye'de de düşünülmesi gerektiğini ifade etti.
"5 KURUŞUN HESABINI VEREN BAŞBAKAN"
Atatürk döneminden örnekler sunan Savaşlar, İsmet İnönü’nün Türk Hava Kurumu bütçesinde yaşanan 5 kuruşluk açığı önemsemesini şöyle aktardı: "İnönü’nün 5 kuruşluk açık nedeniyle duyduğu kaygı, kamunun her kuruşunun millete ait olduğunun bilincidir."
"İSRAFI DEĞİL, TUTUMLULUĞU YAYGINLAŞTIRALIM"
Program sonunda Zekai Savaşlar, bireylerin zamanlarını, sağlıklarını ve kaynaklarını daha verimli kullanması gerektiğini belirtti: "İsraf kader değildir. Hem bireysel hem de toplumsal düzeyde tasarruf bilinci yaygınlaşmalıdır. Hayatın her alanında dengeyi sağlamalı, israfı hayatımızdan çıkarmalıyız. Ancak bu şekilde konforlu ve huzurlu bir geleceğe adım atabiliriz." (GÖNÜL ÇATALKAYA)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.