Değerli okurlarım,bildiğiniz üzere ülkemizde ilk sosyal güvenlik şemsiyesi altına girdiğimiz tarih çok önemlidir.
Çünkü emeklilik hesabı yapılırken,yaşımızı,günümüzü ve yılımızı dikkate alırız.Diğer taraftan sigorta başlangıç tarihinin önem kazanması, hizmet dökümünde sigorta başlangıç tarihi yer alan ancak o güne ait bir gün bile sigortalılığı görünmeyen kişiler için sorun olmaya başladı. Örneğin, hizmet dökümünde kişinin sigorta başlangıç tarihi 15.01.1985 olarak görünüyor, ancak bu kişinin 1985 Ocak ayına ait 1 gün bile sigortalılığı (prim gün sayısı görünmüyor), ondan sonraki ilk işe giriş tarihi ise 19.04.2003 ve hizmet dökümündeki ilk sigortalı hizmet 2003/4. aya ait olarak görünüyor. Bu duruma daha çok 4/a (SSK) kapsamında çalışması olanlarda rastlanıyor. Bu durumdaki sigortalı için doğal olarak emeklilikte 1985 yılına ait giriş değil, 2003 yılına ait giriş esas alınıyor. İşte durumu bu örnekteki gibi olan sigortalılar ilk sigorta giriş tarihinin emeklilikte dikkate alınması için İş Mahkemesinde dava açıyorlardı. Bazı mahkemeler de sigorta girişi verilmiş olan kişinin en azından o gün için çalıştığının kabul edilmesi ve emeklilikte ilk sigorta girişinin esas alınması gerektiği yönünde kararlar veriyordu. Belki bu yönde Yargıtay Hukuk Dairelerinin içtihatları bile vardı.
Ancak Yargıtay’ın bu konuyla ilgili son zamanlardaki içtihatlarında konuya farklı yaklaşılmaktadır. Örneğin Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 10 Aralık 2018 tarihli kararında aynen; “sigortalılığın tespitinde, yöntemince düzenlenerek yasal hak düşürücü süre içerisinde Kuruma verilen sigortalı işe giriş bildirgesi, ilgilinin işe alındığını gösteren yazılı delil niteliğinde ise de sigortalılığın kabulü açısından tek başına yeterli kabul edilemez ve bu kapsamda çalışma olgusunun da inandırıcı ve yeterli delillerle ispatlanması gerekmektedir.” açıklamalarına yer vermiştir. (Yargıtay 10. Hukuk Dairesi – Esas No. 2018/2988 – Karar No. 2018/10345) Benzer şekilde Yargıtay 21. Hukuk Dairesi de 01.10.2018 tarihli kararında; sigortalılığın tespitinde işe giriş bildirgesinin yeterli olmadığı, fiili çalışmanın da kanıtlanmasının gerektiği yönünde karar vermiştir. (Yargıtay 21. Hukuk Dairesi – Esas No. 2017/3606 – Karar No. 2018/6882) Dolayısıyla kişinin hizmet dökümünde sigorta başlangıç tarihi olarak belirtilen aya ait 1 gün bile sigortalı hizmeti yoksa, bu durum kişinin adına sigortalı hizmet bildirilen ilk aydaki işe giriş tarihi dikkate alınmaktadır.
Kişinin hizmet dökümünde sigorta başlangıç tarihi olarak yer alan aya ait 1 günlük bile sigortalı hizmetinin görünmemesinin iki sebebi olabilir.
Birincisi: İşveren kişinin sigortalı işe giriş bildirgesini vermiştir ancak kişi o işyerinde gelip hiç çalışmamıştır veya kişi gelip işyerinde çalışmış ancak işveren / muhasebeci o çalışmaya ait dört aylık dönem bordrosunu hiç vermemiştir.
İkincisi: İşveren kişinin sigortalı işe giriş bildirgesini verdiği gibi o çalışmasına ait dört aylık dönem bordrosunu Kuruma vermiştir, ancak sigortalı hizmetleri elektronik ortama aktarılırken o dönem bordrosu gözden kaçmıştır.
Eğer kişinin hizmet dökümünde yer alan sigorta başlangıcına ait çalışmasıyla ilgili dört aylık dönem bordrosu Kuruma verilmişse, işverenin arşivinden SSK onaylı bordro bulunabiliyorsa ve SGK bunu dikkate alırsa gerekli düzeltme yapılır, dönem bordrosundaki gün ve kazançlar kişinin sigortalı hizmetlerine işlenir ve emeklilikte ilk işe giriş dikkate alınır. Bunun dışındaki hallerde sigortalının iş mahkemesinde hizmet tespit davası açması, sigorta başlangıç tarihine ait ayda o işyerinde fiilen çalışmış olduğunu kanıtlaması gerekir. Sigortalı işe giriş bildirgesi verilmiş olduğu için hizmet tespit davalarında uygulanan 5 yıllık zamanaşımı süresi burada geçerli değildir, yani bu konuda açılacak dava zamanaşımı süresine tabi değildir.
Eğer bu sigorta başlangıç tarihi sorunu 8 Eylül 1999 tarihinden sonraki çalışmalarla ilgiliyse, bu tarihten sonra işe girmiş olanlar için sigorta başlangıcına bakılmaksızın emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak uygulandığından, iki istisna dışında 8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe başlamış olanlar için sigorta başlangıç tarihinin hiçbir önemi bulunmamaktadır. Bu istisnalar ise şunlardır. Birincisi: 25 yıl sigortalılık süresi – 4500 prim günüyle emekli olacaklar için 25 yıllık sigortalılık süresinin dolması açısından sigorta başlangıç tarihi önemlidir. Çünkü 25 yıllık sürenin hesabında sigorta başlangıç tarihi esas alınır. İkincisi: sigorta başlangıç tarihi görünüp o aya ait bir günlük sigortalı hizmeti dahi görünmeyen kişinin o dönemdeki çalışması 1 günden fazlaysa, emeklilik için gerekli prim gününü doldurma açısından faydası olacaksa, o tarihlere ait sigortalı çalışmaların tespit ettirilip sigortalı hizmetlere eklenmesinin sağlanması önemlidir.
Ancak bu sigorta başlangıç tarihi sorunu 8 Eylül 1999 tarihinden önceki çalışmalarla ilgiliyse, sigorta başlangıç tarihi kişinin emeklilik yaşını etkilediği gibi SSK şartlarında emekli olacaklar açısından emeklilik için doldurulması gereken prim gün sayısını da etkilediğinden, yani emeklilik prim gün sayısı sigorta başlangıç tarihine göre değiştiğinden çok önemlidir.
Haftaya görüşmek üzere,Sosyal güvenlikle Evde kalınız. (Fuat Tütüncüoğlu)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.