Takip Et
  • 3 Ağustos 2013, Cumartesi

Ankilozan spondilit Hastaları Ne Tür Egzersizler Yapmalı?

Bu konu belki de benim uzmanlık alanım değil ancak okurlarımdan bazıları bana sorunca bende kendilerine yardımcı olmak için konuyu araştırdım. Ankilozun sözcük anlamı kaynaşmadır yani eklemlerin birleşmesi, hareket kabiliyetini yitirmesi anlamına gelir. Spondilit ise omurgadaki inflamasyon demektir yani özellikle omurgaları tutan, ağrılı, ilerleyici, kronik bir hastalıktır. Hastalığın en tipik iki özelliğini belirten bu sözcükler hastalığı adlandırmada da kullanılmıştır. Ankilozan spondilit (AS), çoğunlukla genç yaşlarda ortaya çıkan ve esas olarak omurgayı ve omurganın son kısmı ile leğen kemikleri arasında yer alan sakroiliyak eklemleri etkileyen iltihaplı bir romatizmadır. Esas olarak omurgayı etkilemekle beraber, diğer eklemleri, kiriş ve tendon denilen, kasların kemiklere yapıştığı bölümleri de etkiler. Zaman içerisinde vücudun hareket kabiliyetini kısıtlayarak hem ciddi ağrılara neden olur hem de kişinin yaşam kalitesini büyük ölçüde kısıtlar. 
Hastalığın birincil tedavisi ilaç olmasına rağmen en az onun kadar önemli olan diğer bir tedavi şekli de doktorunuzun tavsiyeleri doğrultusunda egzersiz yapmaktır. Aslında sağlıklı insanların bile ileri yaşlarındaki yaşam kalitesini artırmak için düzenli spor ve egzersiz yapması hayati önem taşır. Çünkü vücudumuz hareket etmeye programlıdır. Hareketsizlik, ilk başta hızla kas yapımızı daha sonra da iskelet sistemimizi olumsuz yönde etkiler ve ciddi sorunlar yaşamamıza neden olur. Durum böyle iken, özellikle ankilozan spondilit kronik hastalığına yakalanmış bir kişi için egzersizler hayati önem taşır. Araştırmalar, yapılan egzersizlerin tutukluğu ve ağrıyı azaltıcı etkisiyle hastalığın ilerlemesini yavaşlattığını ve iyileşmeye yardım ettiğini göstermiştir.
Söz konusu kişilerin bu hastalık için özel hazırlanmış egzersizleri yapması çok önemlidir. Hastalara haftada en az 5 kez 30 dk. süreyle yapılmak üzere üç ay süreli eklem hareket açıklığı, postur, germe, güçlendirme ve solunum egzersizlerini içeren ev egzersiz programı verilebilir. Ancak yürüyüş ve yüzme de oldukça faydalı olur. Daha önce hiç spor yapmamış kişilerin sıcak bir duş alarak, spora aşina olanların ise mesela yürüyüş yaparak vücutlarını ısıtmaları ve yapacakları egzersizlere kendilerini hazırlamaları yararlı olur. Hareketleri yaparken rahat spor kıyafetleri giymeniz, varsa yer minderi, havlu, yastık, sandalye gibi yardımcı malzemeler bulundurmanız faydalı olacaktır. Hareketleri öğrenmeniz ve vücudunuzun yapılan hareketlere alışması için, yapacağınız egzersizleri ilk başta kendinizi çok zorlamadan ve kademeli olarak yapmalısınız. Bu egzersizler, kişinin durumuna ve hastalığın ciddiyetine göre farklılıklar gösterebileceği gibi, doktorunuz size bazı hareketleri yapmamanızı da önerebilir. Egzersiz planınızı yapmadan önce doktorunuzla görüşmeli ve onun tavsiyelerine uymalısınız.
Bu hastalık öncelikle omurga ve büyük eklemleri etkilediğinden, doğru vücut duruşunuzu koruyabilmek çok önemlidir. Bu nedenle aşağıda belirtilen egzersizleri üzerinde durulacaktır.

Solunum Egzersizleri
1. Burundan göğsünüze derin nefes alın, ağızdan geri verin (ellerinizi göğüs üzerine koyarak yükseldiğini hissedin). 2. Burnunuzdan karnınıza derin nefes alın ağızdan geri verin.

Omuz Egzersizleri
1. Kolları birlikte baş hizasına kadar kaldırıp indirin.
2.Kolları birlikte baş hizasına kadar açıp kapatın.
3. Kollar omuzdan ve dirsekten 90˚ kıvrık pozisyonda iken aşağı ve yukarı çevirin

Kalça Egzersizleri
1. Bacaklarınızı bükerek karnınıza doğru çekin ellerinizle bastırıp sonra bırakın.
2. Bacaklarınızı kalçadan tek tek yana (45˚ kadar) açıp kapatın.
3. Bacaklar kıvrık, ayaklar yerdeyken birleşik olarak sağa sola çevirin.

Yüzükoyun Yapılan Egzersizleri
1. Baş ve omuzları kollarla birlikte yerden kaldırın (5 sayın tutun-bırakın).
2. Her iki bacağı tek tek kalçadan yukarı kaldırıp indirin.
3. Kalça kaslarını kasıp 5’e kadar sayın, tutun-bırakın.

Boyun Egzersizleri
1. Dik pozisyon duvara yaslanın başınızı arkaya doğru itin, 5 sayın tutun-gevşeyin.
2. Eller belde dirsekleri arkadan birbirine yaklaştırın 5 sayın tutun-bırakın.
3. Eller arkada kenetli, kürek kemiklerini birbirine yaklaştırın, 5 sayın tutun-bırakın.
4. Ayaklar açık eller kalçada, kalçalarınızı hareket ettirmeden olabildiğince arkaya doğru bırakın. 5 sayın tutun-bırakın, diğer tarafa tekrarlayın. Başınızı mümkün olduğu kadar öne arkaya, her iki yana eğin ve sağa sola çevirin.
Tüm hareketler günde 2 set 10-12 tekrar yapılacaktır. Sağlık ve mutlulukla kalın.
KAYNAKLAR:** asnedir.com, sporhekimligi.com, T. Alp Kalyon, Vander İnsan Fizyolojisi (2013), Arthur C. Guyton, John A. Hall Yüce Yayımları; N.Akgün, Egzersiz Fizyolojisi(1992**UÜ-SK Atatürk Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi,2007, www.istanbulsaglik.gov.tr,

ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.